Struisvogelen is geen optie

Wat is duurzamer, een vliegreis naar New York of dagelijks met de auto naar Utrecht? Han Verhoeven is voor het tweede jaar klimaatburgemeester in Heerde. Zij gaat met inwoners in gesprek over het klimaat. Haar drijfveer: een bijdrage leveren aan een mooie leefbare wereld voor de generaties na ons.

Han Verhoeven: “Klimaatveranderingen leken lang iets van de verre toekomst. Ondertussen is het iets van het heden. Het opdrogen van de Amazone, verschrikkelijke overstromingen in Valencia. En ook dichter bij huis hebben we regelmatig wateroverlast naar hevige regenbuien. In Limburg bijvoorbeeld. Maar ook dichter bij huis stromen regelmatig kelders vol. Of hebben we juist last van extreme droogte.”

Minder vlinders

Han heeft met haar partner jaren in het buitenland gewoond. Toen zij eenmaal terug in Nederland waren viel het haar op dat als zij over een landweggetje reed met de auto, zij de voorruit niet vol vliegjes had. “Dat was vroeger heel normaal. Dan moet je af en toe je voorruit wissen. Je ziet nu echt veel minder insecten. Daar maak ik me wel zorgen over. Als we het leven op aarde willen beschermen, is het echt nodig om in actie te komen. We houden de opwarming van de aarde helaas niet meer onder die 1,5 graad. Maar het maakt voor de leefbaarheid op aarde heel veel uit of we uiteindelijk op 2 of 2,5 graden uitkomen. 

Stap 1: in gesprek gaan

Bewustwording is belangrijk. Met elkaar in gesprek gaan over het klimaat. Zonder oordeel, maar met hoop, humor en handelingsperspectief. “Zolang je er niet over praat, lijkt het niet zo erg. Struisvogelen is verleidelijk, maar niets doen is geen optie.”
Betekent dat dan dat we allemaal radicaal moeten veranderen? Kunnen we dat wel? 

Daarover is Han duidelijk. “Het klimaat verander je niet alleen. Maar alles wat je doet heeft effect en alles wat je niet doet ook. De verwarming een graadje lager en een dikke trui aan, op de fiets naar je werk. Doe wat bij je past, anders houd je het niet vol. Maak je bijvoorbeeld wel die vliegreis naar familie in het buitenland, zorg er dan bijvoorbeeld voor dat je geen twee auto’s op de oprit hebt staan. En pak voor een bestemming binnen Europa eens de trein in plaats van de auto of het vliegtuig. Je ziet zoveel onderweg!”

Goed voorbeeld doet volgen?

Han leeft zelf zo bewust mogelijk. Zo fietst zij 20 kilometer heen en weer naar haar werk. Dat is niet alleen beter voor de aarde, ze voelt zich ook fitter. Ook eet zij vegetarisch en eet minder kaas en vis. “Er zijn zoveel lekkere plantaardige recepten! Waarmee ik niet zeg dat iedereen veganist moet worden, helemaal niet. Ik houd zelf ook erg van een lekker stukje kaas. Maar ik denk dat het wel belangrijk is dat we bewuster eten. Dat vlees en kaas geen vanzelfsprekendheid zijn. Dat je ook eens voor wat anders kiest.”

En ook een klimaatburgemeester leert bij. “Tot een paar jaar geleden dacht ik dat ik goed bezig was omdat ik geen vlees maar wel veel groente en fruit eet. Tot ik zag dat mijn tomaten in de winter uit Spanje kwamen of in kassen gekweekt werden. Ik eet daarom nu vooral groenten uit het seizoen.” 

Klimaatdepressie

Iets doen – al is het klein - maakt verschil. Niet alleen voor het klimaat. Het kan ook een klimaatdepressie voorkomen, vertelt Han. “Veel jongeren denken na over de toekomst. En van dat beeld worden ze niet blij. Het wordt warmer, droger, voedsel wordt duurder, delen van de aarde worden onleefbaar, waardoor mensen gaan migreren. Niet echt een rooskleurig toekomstbeeld voor de jeugd. En in plaats van in een depressie te schieten, helpt het om wat te doen. Het gevoel te hebben dat je wat bijdraagt. Dat voelt minder machteloos. En als iedereen iets doet, maakt dat echt verschil.” 

Mooie dingen

Het is niet alleen kommer en kwel, gelukkig ziet Han ook mooie hoopvolle initiatieven. “Ik vind het fantastisch dat er een dorpsmoestuin in Heerde start. Met biologische duurzame lokaal gekweekte groenten. En dat ik steeds meer bermen met bloemen zie. Ook juich ik initiatieven als Cittaslow en Heerde Energiek toe. Ik vind het mooi dat mensen zich vrijwillig inzetten voor duurzaamheid. Dat hebben we nodig. Niet meer naar anderen wijzen, maar nadenken over wat je zelf kunt doen. Ik hoop dat steeds meer mensen geïnspireerd raken en een stap zetten. Hoe klein dan ook. Dat de beweging groeit en ons duurzame netwerk groter wordt. Dan ben ik een tevreden mens.”

Klimaatcollege

En omdat je het klimaat niet in je eentje veranderd, heeft Han een klimaatcollege om zich heen verzameld. Drie enthousiastelingen die samen met haar inwoners willen inspireren om bewuster te leven, minder co2 uit te stoten en meer energie te besparen. Dit doen ze onder andere met:

• Klimaatgesprekken: een serie gesprekken waarin je ontdekt hoe jij samen met anderen een bijdrage kan leveren aan een beter klimaat. 
• Climate Fresk workshop: een kaartspel over de oorzaken en gevolgen van klimaatveranderingen.
• Het klimaatexamen: het examen waarin je je kennis over het klimaat test. 

Daarnaast organiseren zij regelmatig een inspiratiesessie of duurzaamheidscafe. Haken ze aan bij evenementen als Duurzaam 850, het Heerder Festival en Vorchten Vertelt. En zijn ze veel aan het netwerken. Wil je meer weten over deze activiteiten of wil je in gesprek met de klimaatburgemeester? Kijk dan op www.klimaatburgemeesterheerde.nl.