Verslag vergadering erfgoedcommissie 27 november 2023
- Tijd: 19:30 - 21:30 uur
- Locatie: Raadhuis Heerde, Bonenburg
- Aanwezig: mw. W. Blankvoort (voorzitter), mw. F. Bosch-Kruimel, mw. W. Allersma, dhr. J. Stap, mw. A, Brem-Mackaaij, dhr. S. van den Bergh, mw. R. Perlot (ambtelijk secretaris, notulist), mw. C. Eijkelkamp (trainee RO)
1. Opening
Verslag:
WB opent de vergadering.
2. Mededelingen
Verslag:
Geen mededelingen.
3.a Vaststellen verslag vergadering 9 september 2023
Verslag:
Geen opmerkingen over het concept verslag. Verslag is goedgekeurd en vastgesteld.
3.b Vaststellen agenda 27 november 2023
Verslag:
Agenda wordt vastgesteld, geen wijzigingen.
3.c Terugkoppeling behandeling en besluitvorming Erfgoedverordening
Verslag:
RP geeft terugkoppeling over behandeling van de verordening in commissie en raad en geeft aan dat de Erfgoedverordening op 30 oktober 2023 is vastgesteld door gemeenteraad. De verordening treedt tegelijk met de Omgevingswet in werking. De raad is positief over de verordening en blij met het extra instrumentarium. Wel riep de raad het college op om deze extra instrumenten ook te benutten. Ook uitte de raad zorgen over de impact van de aanwijzing tot een gemeentelijk monument op de eigenaar. De raad heeft daarom een amendement tot aanpassing van artikel 6 van de erfgoedverordening unaniem aangenomen: het college is nu verplicht om bij de aanwijzing van een gemeentelijk monument voorafgaand met de eigenaar van het pand te overleggen, niet alleen met de kerkelijk eigenaar zoals voorheen in de concept verordening stond. In de praktijk gebeurt dit natuurlijk altijd maar nu is het ook vastgelegd in de Erfgoedverordening.
3.d Waarneming voorzittersrol bij afwezigheid
Verslag:
AB biedt aan de rol van waarnemend voorzitter te vervullen. De overige leden stemmen hier mee in.
SvdB is waarnemend secretaris van de commissie.
4. Vaststellen data vergaderingen 2024
Voorstel data: 22 januari 2024 (voorstel start 19:00 uur), 8 april 2024, 17 of 24 juni 2024, 9 september 2024, 25 november 2024
Verslag:
De volgende data worden vastgesteld: 29 januari, 8 april, 17 juni, 9 september, 25 november 2024.
5. Inbreng commissie in ruimtelijke plannen / ontwikkelingen
Concept document is besproken met afdeling ROW. Dit heeft geleid tot enkele aanpassingen in de tekst. Bijgaand de nieuwste versie. In deze vergadering:
- Terugkoppeling overleggen ROW door Christy Eijkelkamp
- Aangepaste tekst (geel gekleurd) akkoord?
- Werkafspraken
Voorstel werkafspraken
Agendapunten en stukken uiterlijk 10 werkdagen voor vergadering aanleveren.
Voor advies uitbrengen verschillende mogelijkheden:
- Een brief
- Advies opnemen in verslag Erfgoedcommissie
- Een separate memo (naar voorbeeld CRK)
Verslag:
WB geeft toelichting aanpassingen in tekst. Notitie is geschreven voor situatie van voor de Omgevingswet.
Mw. Eijkelkamp, trainee RO, koppelt gesprek met medewerkers RO terug. Zij geeft aan dat haar collega’s graag meer duidelijkheid krijgen over wat onder “erfgoed” valt, gezien vanuit de ruimtelijke paraplu. De afdeling pakt haar verantwoordelijkheid om te bezien wanneer de Erfgoedcommissie aangehaakt moet worden. Mw. Eijkelkamp vraagt of de Erfgoedcommissie naast plannen die monumentale panden raken, een lijst met panden/straten wil overleggen die de commissie graag langs ziet komen. Dit biedt een houvast voor de medewerkers RO en een inspiratiebron.
Vanuit de commissie worden de punten genoemd die meegewogen kunnen worden bij het bezien of de Erfgoedcommissie aangehaakt moet worden:
- Plannen die beschermde monumenten raken
- Plannen die de omgeving van een monument raken
- Plannen die vallen onder niveau 2 van het welstandsniveau
- Plannen die markante panden en hun omgeving betreffen
- Plannen die panden midden in de samenleving betreffen
- Plannen die blijkens de culthistorische waardenkaart het Heerdes erfgoed raken
De commissie geeft aan geen uitwerking van de definitie van erfgoed of een lijst met panden/straten op te stellen. De commissie staat altijd open voor overleg of de commissie betrokken moet worden bij een specifiek plan. Daartoe kan contact worden opgenomen met de ambtelijk secretaris.
Werkafspraken
10 dagen termijn:
De commissie stemt in met de afspraak dat stukken uiterlijk 10 dagen voor de vergadering dienen te worden aangeleverd.
Vorm van het advies:
Ongevraagde adviezen worden in de vorm van een brief aan het college opgesteld.
Wat betreft adviezen op ingebrachte ruimtelijke ontwikkelingen/plannen overweegt de commissie het volgende. De commissie is een adviesorgaan van het college. De commissie heeft geen vastgesteld toetsingskader. Daarom is het van belang om inzichtelijk te maken hoe adviezen tot stand komen. Afgesproken wordt dat een advies wordt opgenomen in het verslag van de vergadering van de Erfgoedcommissie. Het advies bestaat uit de overwegingen met het uiteindelijke advies van de commissie. Het advies van de commissie wordt zorgvuldig geformuleerd met de rol van de commissie als adviesorgaan van het college in gedachten. De commissie kan aangeven of zij de ontwikkeling wenselijk of niet wenselijk vindt. Daarmee behoudt de commissie de adviserende rol en is het aan het college om uiteindelijk positief of negatief te besluiten op de ontwikkeling/het plan.
Terugkoppeling bij afwijkend collegebesluit:
Bij een afwijkend collegebesluit vraagt de commissie om een terugkoppeling van medewerkers RO waarom is afgeweken van het advies van de Erfgoedcommissie. Mw. Eijkelkamp en de ambtelijk secretaris brengen dit over naar de medewerkers van de afdeling Ruimte, Ondernemen en Wonen.
6. (gesloopte) Dienstwoning Gemaal Pouwels Bakhuis en Poldergemaal Veluwe
Van 1959 tot 2022 stond bij het gemaal Pouwels een dienstwoning. Deze is in 2022 gesloopt. Op het perceel rust nog de enkelbestemming wonen. De eigenaar van de grond wil de woonbestemming van dit perceel afhalen en verplaatsen naar het buitengebied.
Vraag aan commissie:
Op welke manier er vanuit erfgoed gekeken wordt naar het verwijderen van de woonbestemming, waarmee er wordt uitgesloten dat hier nog een ‘dienstwoning’ ‘woning in de stijl van een dienstwoning’ gebouwd kan worden?
Verslag:
Mw. Eijkelkamp geeft op vragen van de commissie aan dat de dienstwoning voor zover haar bekend is gesloopt omdat deze niet meer voldeed aan de eisen. De dienstwoning was niet bewoonbaar meer.
De commissie overweegt dat de infrastructuur en de landschappelijke inrichting gericht is op een gebouw op de locatie van de dienstwoning. De commissie vindt het jammer dat de dienstwoning is gesloopt. Daarmee is een aansprekend ensemble verloren gegaan. De commissie overweegt ook dat het perceel waar de dienstwoning op lag behoort bij functionele waterwerken. Nieuwbouw van een woning los van de context ziet de commissie niet als een meerwaarde voor de locatie.
De commissie adviseert het college welwillend te staan tegenover het verzoek van de eigenaar om de woonbestemming van het perceel af te halen. Maar geeft het college in overweging het bouwvlak te behouden en tezamen met de eigenaar te bekijken of dit bouwvlak anders, passend bij functie en locatie, kan worden ingevuld.
7. Geografische en landschappelijke waarden
Punt 29 actiepuntenlijst. Op verzoek van mw. Brem geplaatst. Verzoek om input van de commissie.
Verslag:
AB licht het document “Het belang van landschappelijk erfgoed in de gemeente Heerde” en de laatste wijzigingen kort toe.
AB geeft aan dat de cultuurhistorische waardenkaart niet op alle punten de landschappelijke waarden verwoordt. Nuancering ontbreekt op sommige plaatsen. Dit document geeft houvast voor een opzet van waardering van landschappelijke waarden in de gemeente Heerde en is daarmee een uitbreiding van de cultuurhistorische waardenkaart.
De commissieleden uitten hun waardering voor het document, onder meer voor de breedte en ook de concreetheid van het document. Inhoudelijk is het document nu afgerond. De commissie vindt het belangrijk om de aandacht te vestigen op landschappelijk erfgoed in de gemeente Heerde. Daarvoor kan dit document worden benut.
De commissie besluit de oproep aan het college om de landschappelijke waarden beter in kaart te brengen en vast te leggen te verwerken in een ongevraagd advies naar aanleiding van de vaststelling van de Omgevingsvisie van de gemeente Heerde. Het document wordt dan als bijlage bij het ongevraagd advies gevoegd.
AB vult nog 1 punt aan over cultuurlandschappen en stuurt het document dan door naar secretaris.
8. Omgevingsvisie Heerde
De ontwerp Omgevingsvisie ligt tot 5 december 2023 ter inzage. Daarna worden de ingediende zienswijzen verwerkt en wordt de visie voorgelegd aan de raad voor vaststelling. Bespreking mogelijke acties commissie.
Verslag:
De commissie dient geen zienswijze in nu zij in het voortraject is meegenomen. Wel wil de commissie van de gelegenheid gebruik maken om het college ongevraagd van advies te dienen. De commissie vraagt dan aandacht bij het college om bij de uitwerking van de omgevingsvisie in het omgevingsplan dan wel in programma’s het Heerder erfgoed goed te borgen.
De commissie bespreekt twee opties voor de timing van het ongevraagd advies:
- Voor vaststelling van de omgevingsvisie in de raad, of
- Naar aanleiding van het vaststellen van de omgevingsvisie door de raad De commissie kiest voor de tweede optie, een advies naar aanleiding van de (vastgestelde) omgevingsvisie. In het advies wil de commissie aandacht vragen voor actualisatie van het welstandsbeleid uit 2004, de uitwerking van de omgeving van het monument, uitbreiding van het beschermd erfgoed en ook een oproep om landschappelijke waarden in onze gemeente te verwoorden en vast te leggen.
WA, SvdB en RP gaan samen een advies opstellen. Streven is om het advies eind 1e kwartaal 2024 klaar te hebben. RP neemt actie richting SvdB en WA (actiepuntenlijst).
9. Terugkoppeling CRK
Verslag:
SvdB geeft een terugkoppeling.
10. Foto Erfgoedcommissie voor website
Verslag:
De foto is gemaakt. RP zorgt voor plaatsing van de webpagina van de commissie.
11. Evaluatie Eigenarenavond Monumenten 3 oktober 2023
Verslag:
De kosten van de avond bedroegen in totaal om en nabij € 2.000,-. De commissie heeft de avond als positief, toegankelijk, informatief en leuk ervaren. Compliment voor de sprekers en ambtelijke organisatie voor de voorbereiding. Het interview met een monumenteigenaar als start van de avond had meerwaarde.
De commissie spreekt af weer een avond te organiseren als een actueel en geschikt onderwerp zich aandient. Insteek is om in 2025 weer een avond te organiseren.
12. Actiepuntenlijst
Doorlopen actiepuntenlijst op relevantie. Actiepunt 49 van vergadering 11 september 2023. Zie aangepaste actiepuntenlijst.
13. Rondvraag
SvdB: vraagt aandacht voor het jaarverslag. RP stelt concept jaarverslag en neemt daarin in ieder geval mee: rol van de Erfgoedcommissie, de eigenarenavond, het ongevraagd advies inzake bestemmingsplan Dorpsstraat 29 en het document “Het belang van landschappelijk erfgoed in de gemeente Heerde”. Eerste concept wordt in de eerste vergadering van 2024 besproken (actiepuntenlijst).
14. Sluiting
WB sluit avond om 21.37 uur onder dankzegging en goede wensen voor de aankomende decembermaand.